معرفی قطعات یخچال و فریزر
همان طور که میدانید یخچال فریزر از قطعات بسیار متفاوتی تشکیل شده که هر کدام وظیفه خاصی بر عهده دارند. با پیشرفت تکنولوژی در راستای رفاه بیشتر، قطعات بسیاری به یخچال فریزرها اضافه شده‌اند که هر کدام عمکرد و وظیفه خاصی بر عهده دارند.
زمانی بود که یخچال فریزر تنها برای خنک کردن و نگهداری مواد غذایی استفاده می‌شد اما امروزه با گسترش کارایی یخچال فریزر، این وسیله به یکی از لوازم بسیار مهم و حیاتی با کاربردهای زیاد برای انسان تبدیل شده که قطعات بسیاری دارد.
امروزه با لمس یک صفحه میتوانیم محتویات داخل یخچال را ببینیم یا به مقدار مورد نیاز یخ تصفیه شده استخراج کنیم. برای هر کدام از این کارایی‌ها قطعاتی به یخچال اضافه شده که سیستم آن را پیچیده تر میکند. اما تمامی یخچال فریزرهای امروزی کارکرد کلی مشابه و قطعات اصلی یکسانی دارند که در ادامه به آنها میپردازیم.
اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که ابتدایی‌ترین عملکرد یخچال که خنک کنندگی‌ست چطور انجام شده و چه مکانیزمی دارد؟ حتما میدانید که سرما قابل تولید نیست و در واقع یخچال با گرفتن گرمای محیط، دمای آن را پایین می‌آورد. اما این عمل در یخچال فریزر چطور انجام می‌شود؟
در این مقاله از فیکسی قصد داریم قطعات اصلی یخچال فریزر را بررسی کرده و با هر یک از این قطعات آشنا شویم. آشنایی با قطعات و عملکرد یخچال فریزر به شما کمک میکند با هر قطعه و خرابی آن آشنا شوید تا در هنگام بروز مشکل بتوانید به عیب‌یابی کلی یخچال فریزر خود بپردازید.
برای تعمیر یخچال در منزل کلیک کنید.
معرفی همه قطعات یخچال فریزر
تمامی یخچال فریزرهای امروزی قطعات مشابهی دارند چرا که عملکرد یکسانی دارند. البته برخی یخچال فریزرهای جدید قطعاتی دارند که یخچال فریزرهای قدیمی ندارند.
ما در ادامه با بررسی سیکل گازی و مسیر گاز مبرد یخچال، به معرفی قطعات اصلی یخچال فریزرها میپردازیم.
قطعات کلی یخچال فریزرها عبارتند از:
- گاز مبرد، گاز سیال یا گاز یخچال
- کمپرسور یا موتور یخچال
- کندانسور (رادیاتور)
- فیلتر درایر (فیلتر خشک کن)
- لوله‌مویی یا شیر انبساط
- اواپراتور (تبخیر کننده)
- فن داخلی
- ترموستات یخچال
- رله استارت
- رله اورلود
- هیتر المنت
- ترمودیسک
- ترموفیوز یا فیوز حرارتی
- برد الکترونیکی
گاز مبرد، گاز سیال یا گاز یخچال
در اولین قسمت از معرفی قطعات یخچال به گاز مبرد میپردازیم.
مبردها که در قرن 11 میلادی توسط ابن سینا اختراع شدند مواد یا ترکیبی از مواد هستند که در سیستم‌های تبرید به کار می‌روند. این مواد که معمولا به شکل سیال هستند در سیستم های سرمایشی با تغییر حالت از گاز به مایع و بالعکس باعث جذب گرما و ایجاد سرما در محیط میشوند.
با توجه به اینکه یخچال فریزر هم یک سیستم تبرید است، برای ایجاد سرما از گاز مبرد استفاده میکند.
گازهای مبرد انواع مختلفی دارند که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. استفاده از برخی از گازهای مبرد به دلیل آسیب به لایه اوزون ممنوع شده و برخی از گازهای قدیمی باعث افزایش مصرف برق شده و یا به دلیل اشتعال پذیری بالا خطرناک بودند که به همین دلایل منسوخ شده‌اند.
در یخچال فریزرهای امروزی اغلب از گاز R600 و R134 استفاده می‌شود این گازها علاوه بر اینکه قیمت مناسبی دارند هیچ یک از مضراتی که گفته شد را دارا نیستند.
کمپرسور یا موتور یخچال
حتما اسم کمپرسور یا موتور یخچال به گوشتان آشناست. این قطعه که از اصلی ترین و مهمترین قطعات یخچال فریزرهاست از پیستون، میل‌لنگ، سوپاپ و موتور آسنکرون تشکیل شده است.
نام کمپرسور از کلمه “compress” به معنی فشردن و متراکم شدن گرفته شده و دقیقا عملکرد آن را شرح میدهد.
کمپرسور گاز مبرد را از اواپراتور مکش کرده و جذب میکند و با بالا بردن فشار و متراکم کردن آن، دما را بالا برده و مبرد را به گاز تبدیل میکند. حال مبرد با دما و فشار بالا به صورت گاز درآمده و از کمپرسور خارج و وارد کندانسور می‌شود.
کمپرسور که یک قطعه مکعبی سیاه رنگ است در پشت و قسمت پایینی یخچال فریزر قرار دارد.
کندانسور (رادیاتور)
لوله‌های پیچ در پیچی که پشت یخچال مشاهده می‌کنید کندانسور هستند. البته مدل های دیگری از کندانسور هم وجود دارند که متراکم بوده و در کنار کمپرسور قرار دارند.
کندانسور که به موتور متصل است گاز مبرد را با فشار و دمای بالا دریافت کرده و وظیفه دارد آن را خنک کند.
گاز پرفشار وارد مسیر پر پیچ و خم کندانسور شده و با طی کردن مسیر طولانی فشار و متعاقبا دمای خود را از دست داده و به اصطلاح چگالش شده و به مایع تبدیل می‌شود.
حال گازی که فشار و دمای آن کاهش پیدا کرده و به مایع تبدیل شده برای ادامه مسیر چرخه سرمایش یخچال وارد فیلتر درایر می‌شود. البته هنوز فشار و دمای این مایع بالاست و باید کاهش یابد.
فیلتر درایر (فیلتر خشک کن)
فیلتر درایر همانطور که از نامش پیداست وظیفه فیلتر کردن رطوبت را بر عهده دارد.
این قطعه که به شکل استوانه‌ای بوده و قطعه ای مهم در یخچال فریزرهاست معمولا بعد از کندانسور و قبل از لوله مویی قرار میگیرد تا مانع ورود هرگونه رطوبت، روغن و یا آلودگی به چرخه گازی یخچال می‌شود.
رطوبت میتواند سبب یخ زدگی لوله‌ها، آسیب به کمپرسور، و روغن و آلودگی در لوله های یخچال سبب کاهش راندمان دستگاه و افزایش استهلاک موتور میشوند.
لوله مویی یا شیر انبساط
یکی دیگر از مواردی که در معرفی قطعات یخچال لازم است لوله مویی است.
لوله مویی یا شیر انبساط همانطور که از اسمش پیداست لوله‌های بسیار باریکی ست که از مس ساخته شده است.
گاز مبرد که از کندانسور عبور کرده با همان فشار و دما، وارد این لوله شده و پس از عبور از این قطعه با فشاری که به یک پنجم کاهش پیدا کرده و در نتیجه دمای پایینتر، وارد اواپراتور می‌شود.
اواپراتور (تبخیر کننده)
اواپراتور که ظاهری شبیه به کندانسور دارد در داخل فضای یخچال فریزر قرار داشته و از جنس آلومینیوم یا مس می‌باشد.
این قطعه عمکرد اصلی سیکل گازی را برعهده داشته و گرمای محیط داخل یخچال را جذب میکند. گاز مبرد که در هنگام خروج از لوله مویی با از دست دادن فشار به مایعی با دمای پایین تبدیل شده وارد اواپراتور یخچال می‌شود. گاز مبرد به دلیل نقطه جوش بسیار پایین با قرار گرفتن در لوله های اواپراتور و داخل محیط یخچال، با جذب گرمای محیط، بخار شده و مجددا به گاز تبدیل می‌شود.
حال این گاز مجددا توسط کمپرسور مکش یافته و وارد کمپرسور می‌شود تا چرخه ادامه پیدا کند.
فن داخلی
برخی از یخچال فریزرها فن داخلی دارند تا به پخش سرما از اواپراتور کمک مند. این قطعه که در نزدیکی اواپراتور قرار دارد سبب ایجاد دمای یکنواختی در کابین یخچال می‌گردد.
حال که با سیکل گازی یخچال آشنا شدید باید بدانید که سیکل گازی و قطعات مربوط به آن تنها قطعات به کار رفته در یخچال فریزرها نیستند. در ادامه به قطعاتی میپردازیم که خارج از سیکل گازی هستند ولی از قطعات اصلی یخچال فریزر به شمار می‌روند.
ترموستات یخچال
ترموستات یخچال وظیفه ثابت نگه داشتن دمای یخچال فریزر را بر عهده دارد و دارای دو نوع مکانیکی و الکترونیکی‌ست.
بدون وجود ترموستات کمپرسور دائما کار کرده و دمای یخچال دائما پایین می‌آمد و هرگز در دمای مطلوب ثابت نمی‌ماند. پس می‌توان ترموستات را از قطعات اصلی یخچال دانست.
ترموستات وظیفه دارد با رسیدن دمای یخچال فریزر به دمای مطلوب، با قطع برق کمپرسور، مانع کار کمپرسور و ایجاد سرمای بیشتر شود. در نوع مکانیکی این قطعه به اواپراتور متصل می‌شود. در ادامه کارکرد ترموستات با بالاتر رفتن دمای یخچال از حد مطلوب، مجددا با اتصال برق ورودی به کمپرسور دستور روشن شدن و ادامه کار را میدهد.
رله استارت
یکی دیگر از مواردی که در معرفی قطعات یخچال باید به آن پرداخت رله استارت است.
رله استارت موظف است کمپرسور را با ارسال برق روشن کند. در واقع ترموستات دستور روشن شدن را با یک سیگنال الکتریکی به رله استارت اعلام کرده و رله استارت با تامین جریان برق، کمپرسور را روشن میکند.
رله اورلود
این قطعه یا رله اورلود یخچال که در بسیاری از لوازم الکترونیکی به کار می‌رود وظیفه محافظت در برابر جریان اضافی را بر عهده دارد و در یخچال فریزرها در مسیر جریان برق ورودی کمپرسور قرار داشته و از کمپرسور در برابر جریان اضافی محافظت میکند.
هر گاه میزان جریان ورودی به کمپرسور بیش از اندازه و یا همراه با نوسان بوده و یا کمپرسور بیش از حد داغ باشد، این قطعه با قطع کردن جریان اصلی کمپرسور، مانع آسیب به آن می‌شود.
هیتر المنت
این قطعه که اغلب در یخچال فریزرهای نوفراست مورد استفاده قرار میگیرد وظیفه آب کردن برفک‌های اواپراتور را بر عهده دارد.
به دلیل وجود رطوبت دائمی در یخچال، اواپراتور برفک می‌زند و در صورت عدم از بین بردن این برفک‌ها، قدرت سرمایش یخچال و گردش هوای سرد در آن کاهش می‌یابد.
با یخ زدن اواپراتور، هیتر المنت یخچال شروع به کار کرده و برفک‌ها را آب میکند. برفک‌های آب شده از لوله تخلیه از یخچال خارج و وارد سینی تخلیه شده و توسط گرمای کمپرسور تبخیر میشوند.
اما هیتر چگونه تشخیص میدهد که اواپراتور یخ زده و باید شروع به کار کند؟
ترمودیسک
معرفی قطعات یخچال قسمت ترمودیسک
ترمودیسک در واقع یک ترموستات حرارتی ست که با پایین آمدن دمای اواپراتور تا منفی 5 درجه و یخ زدن آن، با اتصال جریان برق هیتر المنت، آن را روشن کرده که سبب آب شدن برفک‌های یخچال می‌شود.
با بالا رفتن دمای اواپراتور تا 5 درجه، این قطعه برق ورودی به المنت را قطع کرده و آن را از مدار خارج میکند.
ترموفیوز یا فیوز حرارتی
این قطعه تنها در یخچال فریزرهای نوفراست قرار داشته و یک فیوز حرارتی‌ست که با کنترل دمای هیتر المنت مانع ایجاد آسیب و آتش سوزی می‌شود.
اگر به هر دلیلی دمای هیتر تا مقدار معینی افزایش یابد این قطعه می‌سوزد و با قطع جریان برق مانع آتش‌سوزی و آسیب به یخچال فریزر می‌شود.
برد الکترونیکی
یخچال فریزرهای قدیمی برد الکترونیکی نداشتند و سیکل گازی برای ایجاد سرما کفایت می‌کرد. اما با افزایش کارایی یخچال فریزرها این قطعه برای انجام دستورات مختلف به یخچال اضافه شد و امروزه بدون وجود برد بسیاری از عملکردهای یخچال مانند تنظیم دما، تولید یخ، برفک زدایی، نمایشگر و … به اختلال مواجه می‌شود.
جمع بندی نهایی
در این مقاله (معرفی قطعات یخچال)با قطعات اصلی یخچال فریزر آشنا شدیم. برای بررسی دقیقتر هر کدام از قطعات گفته شده می‌توانید به مقالات فیکسی سر بزنید تا با هر کدام از این قطعات، عیب‌یابی و کارکردشان به صورت تخصصی آشنا شوید.
اگر باز هم سوالی برایتان باقی مانده در زیر همین مقاله بپرسید تا متخصصین فیکسی در اسرع وقت به شما پاسخ دهند. همچنین اگر به مشاوره تلفنی و یا اعزام کارشناس نیاز دارید درخواست خود را به صورت آنلاین در چند ثانیه ثبت کنید و یا با ما تماس بگیرید.
ممنون خیلی جامع و کامل بود
سلام صادق عزیز،
خوشحالیم که براتون مفید بوده.
عالی
سلام درود بر فیکسی واقعا از توضییحاتتون لذت میبرم
سلام وقت بخیر
باعث افتخار است که سهم کوچکی در بالا بردن آگاهی مشتریانمون داریم و رضایت شما باعث خوشحالی ماست.